Ο Διευθυντής που άκουγε τα παιδιά (O Συνήγορος του παιδιού για την απώλεια του Δημήτρη Κυριακού)

Αγαπημένε Δημήτρη,

Όταν στις 19 Φλεβάρη μου έφτασαν τα νέα της αναχώρησής σου για το μεγάλο ταξίδι, μετά το πρώτο σοκ, και καθώς δεν μου ήταν εύκολο να βρεθώ κοντά στους δικούς σου ανθρώπους στον τελευταίο αποχαιρετισμό, σου έδωσα μέσα μου μια υπόσχεση. Να συνεχίσω να σε έχω διαρκώς κοντά μου στο δρόμο διεκδίκησης του δημοκρατικού σχολείου και στις προσπάθειες εκπαίδευσης δασκάλων και γονέων στο πως να ακούνε, να σέβονται, να εμπνέουν και να διδάσκουν με το παράδειγμά τους τα παιδιά, για να γίνονται υπεύθυνοι ενεργοί πολίτες.

Δημήτρη, έχουμε μεγάλο αγώνα μπροστά μας. Και, όπως έλεγες συχνά, «ίσως δεν μπορούμε να αλλάξουμε τις εκπαιδευτικές πολιτικές, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε τη ζωή των σχολείων μας, για να γίνουν χώρος έκφρασης και δημιουργίας και να δώσουμε τον αγώνα μαζί με τα παιδιά για την ποιοτική παιδεία».

Το παράδειγμα του Μουσικού Σχολείου Κατερίνης που διηύθυνες με ζήλο και τέχνη θα παραμείνει φωτεινό στην Ελληνική κοινωνία. Επέλεξες να στηρίξεις τη λειτουργία του «με διάλογο και εμπιστοσύνη» όπως έλεγες, έχοντας πάντοτε την πόρτα σου ανοιχτή και παροτρύνοντας παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς να είναι συνέχεια κοντά σου, εκφράζοντας απόψεις, παράπονα, ιδέες και προτάσεις. Κάθε προσπάθεια βελτίωσης της σχολικής ζωής πρέπει να ξεκινούν από τη Δημοκρατική Σχολική Διοίκηση, επέμενες. Παρότρυνες και εφάρμοσες στην πράξη αυτό που πολλοί λένε στη θεωρία αλλά αδυνατούν να υλοποιήσουν, «να ενώσουμε δυνάμεις όλοι μαζί, να εργαστούμε συλλογικά, να κάνουμε το σχολείο μας ένα χώρο που θα χαιρόμαστε όταν ερχόμαστε και όπου θα κυριαρχεί ο σεβασμός προς τον άλλο, ο διάλογος και η αλληλεγγύη».

Ίσως δεν ξέρουν πολλοί για τις τεράστιες προσπάθειες που έκανες για να αποκτήσει νόημα η λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων στο σχολείο σου, μιλώντας ο ίδιος με τα παιδιά όλων των τάξεων στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς, προωθώντας τις τακτικές συνελεύσεις τμημάτων, καλώντας τους εκπροσώπους των μαθητών διαρκώς σε συζητήσεις, ρωτώντας μαθητές και μαθήτριες για όλα τα κρίσιμα θέματα του σχολείου, ανοίγοντας το σχολείο τα Σάββατα, όπου έκανες κάθε δύο βδομάδες συναντήσεις με το 15μελές μαθητικό συμβούλιο, βγαίνοντας στο δρόμο μαζί με τα παιδιά για να διεκδικήσεις καλύτερες εκπαιδευτικές πολιτικές, ακούγοντας και προσέχοντας ακόμη και απόψεις με τις οποίες διαφωνούσες και υποστηρίζοντας όλες και όλους να μαθαίνουν μέσα από τον διάλογο. Ήσουν ένας πραγματικά αγαπημένος διευθυντής σχολικής ορχήστρας. 

Το πέρασμά σου από τη Βουλή των Εφήβων δύο φορές, το 2014, στις συζητήσεις για τις μαθητικές κοινότητες και το 2017, στο διάλογο για το δημοκρατικό σχολείο, και τις δύο φορές, δεν άφησε μόνο θαυμασμό στα παιδιά που σε άκουσαν, αλλά άναψε και μέσα τους πυρ επιθυμίας για παρόμοια δράση στα δικά τους σχολεία. Μάλιστα, πιστεύω ότι η ομιλία σου το 2014, που υπάρχει αναρτημένη στο site της Βουλής των Εφήβων (http://www.efivoi.gr/?CMD=psifiako_iliko_video&sinodos=019, Τμήμα Β μέρος Α’ στο λεπτό 11.30’) είναι υλικό που κάλλιστα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε επιμορφώσεις εκπαιδευτικών. 

Στο σημερινό μου σημείωμα, θέλω απλώς δημόσια να σου υποσχεθώ ότι θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε μαζί. Στη διεκδίκηση αλλαγής της νομοθεσίας για τις μαθητικές κοινότητες, που υποσχέθηκε πριν δύο χρόνια το Υπουργείο Παιδείας, αλλά ακόμη βρίσκεται σε αναμονή, και -κυρίως- στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, στο δρόμο που χάραξες με το παράδειγμά σου.    

Δημήτρη Κυριακού, έχουμε ακόμη δρόμο, για όσα ποθήσαμε να αλλάξουμε στην εκπαίδευση, δρόμο δύσβατο, όπου όμως οι μουσικές της ορχήστρας σου διαρκώς θα μας συντροφεύουν και θα μας εμψυχώνουν.

Γιώργος Μόσχος

Συνήγορος του Παιδιού