Ψήφος Εμπιστοσύνης ή Συνενοχής;

Στο βιβλίο τους ‘‘Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες’’ (‘‘How democracies die’’, καλύτερο πολιτικό βιβλίο για το 2018) οι Καθηγητές του Harvard University, Steven Levitsky και Daniel Ziblatt, υποστηρίζουν ότι δεν χρειάζεται να βγουν άρματα μάχης στο δρόμο ούτε να αποκλειστεί η διενέργεια των εκλογών για να καταφαθεί το γεγονός του ‘‘ιστορικο-πολιτικού τέλους μιας δημοκρατίας’’. Αρκεί να μετατραπούν σε ‘‘νεκρό γράμμα’’ οι πολιτειακές της ορίζουσες και να επιβληθεί, κυριαρχικά και απροσχημάτιστα, στον πολιτικό βίο μιας χώρας η banalite των φαινόμενων της θεσμικής σήψης και του κοινοβουλευτικού κακοφορμισμού.

Μοιάζουν, λοιπόν, όσα ζήσαμε τις τελευταίες μέρες ενόψει της επερχόμενης προς κύρωση στη Βουλή Συμφωνίας των Πρεσπών και της ανακύψασας Πρότασης προς παροχή Εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση, ως ένα διδακτικό εφαρμοστικό παράδειγμα της θεωρίας των άνω Καθηγητών περί άσκησης της Δημοκρατίας και των νοηματικών και λειτουργικών ορίων της.

Ο κ. Καμμένος, καταρχάς, επεδόθη με κακοπαιγμένους πολιτικούς παλιμπαιδισμούς σε μια πρωτοφανή περιφρόνηση της κοινοβουλευτικής θεσμικής τάξης. Εκκινούμενος από τη θέση ότι θα απέσυρε την εμπιστοσύνη του προς την Κυβέρνηση όταν θα ερχόταν προς κύρωση στη Βουλή η επαίσχυντη Συμφωνία των Πρεσπών (πολιτικό σημείο 0 μοιρών), δήλωσε κατόπιν ανερυθρίαστα ότι ούτε τελεί υπό παραίτηση, ούτε είναι απερχόμενος από την Κυβέρνηση Υπουργός (πολιτικό σημείο 180 μοιρών), πρότεινε, ωστόσο, στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των ΑΝΕΛ την αποχώρηση των Υπουργών τους από την Κυβέρνηση (πολιτικό σημείο 0 μοιρών) και αμέσως μετά εξέφρασε την αμέριστη στήριξη του σ’ αυτήν, δηλώνοντας ότι η μόνη διαφορά του με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι το όνομα της Μακεδονίας (πολιτικό σημείο 180 μοιρών). Και ολοκλήρωσε, ως πενιχρής αξίας θετράνθρωπος, την πολιτική του ρητορεία, ισχυριζόμενος χθες στη Βουλή, κατά τη συζήτηση της Πρότασης Εμπιστοσύνης, ότι ο κ. Τσίπρας του φέρθηκε ως ‘‘ανέντιμος ψεύτης’’ λέγοντας του ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα ερχόταν προς κύρωση στη Βουλή μετά από τις εκλογές (πολιτικό σημείο 0 μοιρών).

Πρότερα, βέβαια, γίναμε άπαντες μάρτυρες ‘‘αδιανόητων’’ πολιτικών τερτιπιών. Στην αρχή είδαμε να αναβάλλεται η συνάντηση Τσίπρα-Καμμένου και μετά (αφού επετεύχθη τελικώς η συνταγματική αναθεώρηση στα Σκόπια) να ανακοινώνεται το εικονικό πολιτικό τους ‘‘διαζύγιο’’. Κατόπιν οι ΑΝΕΛ ‘‘δάνεισαν’’ δύο βουλευτές στην Κυβέρνηση για να σχηματίσει ο κ. Τσίπρας την απαιτούμενη πλειοψηφία κατά τη συζήτηση της Πρότασης Εμπιστοσύνης, τους οποίους όμως ο κ. Καμμένος δεν διέγραψε προκειμένου να μην απωλέσει το προνόμιο Του να παραμείνει αρχηγός κοινοβουλευτικής ομάδας!

Σε ποια δημοκρατία, όμως, είναι δυνατόν να ψηφίζουν (στην Πρόταση Εμπιστοσύνης) υπέρ της Κυβέρνησης Βουλευτές που δημόσια και ανοιχτά, υποτίθεται πως, διαφωνούν με τη βασική αποστολή της Κυβέρνησης (κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών) χάριν της οποίας αυτή η Κυβέρνηση ζητεί επί της ουσίας την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής; Απλά, σε καμία, διότι αυτή η ψήφος είναι eo ipso καταστρατήγηση του Συντάγματος. Και τούτο επειδή πολιτικά όποιος ψηφίζει υπέρ της Κυβέρνησης, ψηφίζει και υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αλλά και αντιστρόφως, όποιος ψηφίζει υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών, πρακτικά στηρίζει, καθαρά και άμεσα, την Κυβέρνηση.

Συνιστά, επομένως, στυγνό ευτελισμό των κοινοβουλευτικών θεσμών και αισχρή διάτρηση του Συντάγματος και της δημοκρατικής Λογικής του αυτό που χθες συνέβη, να λαμβάνει δηλαδή η Κυβέρνηση την εμπιστοσύνη της Βουλής συγκεντρώνοντας μέσα στην απαιτούμενη απόλυτη πλειοψηφία των Βουλευτών και ψήφους αυτών που, υποτίθεται, διαφωνούσαν, διαφωνούν και θα διαφωνούν φωναχτά με τη θεμελιώδη και επείγουσα προγραμματική στόχευση αυτής (ήτοι την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών)!!!

Αυτές τις μέρες στην Ελλάδα καταλύθηκε, δυστυχώς, η δημοκρατική και κοινοβουλευτική αρχή, συνάμα και η αρχή της δεδηλωμένης. Μετά το κάλπικο και θεσμικά επικίνδυνο παίγνιο της ενδοκυβερνητικής αποστασίας, δελεάστηκαν ή αλλοιώθηκαν συνειδήσεις βουλευτών και στο πλαίσιο του ωμού πολιτικού τυχοδιωκτισμού και της εξουσιολαγνείας ‘‘συγχωνεύτηκαν’’, ωσάν να είναι εταιρίες του κοινού Δικαίου, οι κομματικοί σχηματισμοί που μέχρι τούδε συναπάρτιζαν την Κυβέρνηση του Τόπου.

Μ’ αυτόν και σ’ αυτόν όμως τον, κατά τα φαινόμενα τουλάχιστον, ‘‘αλληλοεκβιασμό’’ των άλλοτε κυβερνητικών εταίρων και με βάση τα γνωστά γεγονότα που συνέθεσαν την περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα της ιστορικής τούτης συγκυρίας, αυτό που πράγματι χάθηκε παντελώς, στο όνομα της για ‘‘λίγο ακόμα’’ νομής της εξουσίας, είναι η πραγματική, δημοκρατική νομιμοποίηση αυτής της Κυβέρνησης, η σχέση της, σε επίπεδο αληθούς έκφρασης και αντιπροσώπευσης, με την ίδια την Ελληνική Κοινωνία, η επαφή της με τις ανάγκες της Χώρας και του Μέλλοντος της.

Η χθεσινή, λοιπόν, ‘‘ψήφος εμπιστοσύνης’’ προς την Κυβέρνηση δεν είναι τίποτε άλλο από ψήφο συνενοχής στην Κοινοβουλευτική Κρίση που βιώνει η Χώρα. Μια Κρίση απαξίωσης και έκπτωσης που γίνεται όλο και πιο απειλητική αν σκεφθεί κάποιος συνδυαστικά τη ‘‘θεσμική εκτροπή’’ στην οποία έχει υποπέσει η Κυβέρνηση, όπως διατείνονται οι δικαστικές ενώσεις, την ‘‘εργαλειοποίηση’’ της Δικαιοσύνης, την απόπειρα ‘‘αφανισμού’’ χαρακτήρων πολιτικών αντιπάλων, τον ευτελισμό των εγγυήσεων του Κράτους Δικαίου. Μια Κρίση θεσμών και δημοκρατικών αξιών που, παρεμπιπτόντως, μάλλον θα αποφεύγαμε αν ο κ. Καμμένος, πριν την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, υπερψήφιζε την Πρόταση Δυσπιστίας που είχε υποβάλει η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη και δεν λειτουργούσε τότε ως ‘‘πολιτικό σωσίβιο’’ του κ. Τσίπρα.

Σε κάθε περίπτωση, ας έχουμε πάντως υπόψη μας ότι στο παραπάνω βιβλίο οι εγνωσμένης αξίας συγγραφείς του - πολιτικοί επιστήμονες γράφουν ότι τα θεσμικά αντίβαρα δεν αρκούν από μόνα τους για να προστατεύσουν τη δημοκρατία αλλά γι’ αυτό απαιτείται επαγρύπνηση και ενεργοποίηση όλων των πολιτών. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η ευθύνη μας στις επερχόμενες εκλογές δεν είναι απλά δεδομένη και ευμεγέθης, αλλά είναι ευθύνη ιστορικών διαστάσεων. Διότι σ’ αυτές τις εκλογές, για όποιον δεν το έχει αντιληφθεί ακόμα, το ‘‘ραντεβού με την Ιστορία’’ πρώτα και πάνω απ’ όλα το έχουμε εμείς οι πολίτες. Από εμάς, πρωτίστως, θα εξαρτηθεί όχι απλά η ομαλή πορεία του δημοκρατικού βίου της Χώρας, αλλά η ποιότητα και η προοπτική του ενόψει των κρίσιμων χρόνων που έρχονται…

Κατερίνη, 17-1-2019

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΥΓΚΟΥΡΕΛΑΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ LLM