Οι περισσότερες αλλαγές του Κλεισθένη Ι όσων αφορά τους δήμους και τις κοινότητες.

Ο Κλεισθένης Ι συμπληρώνει αντικαθιστά και αναθεωρεί τον νόμο 3852/2010 (Καλλικράτη) 

Παρακάτω έχουμε ξεχωρίσει τις περισσότερες αλλαγές:

Κατατάσσει τους δήμους σε 6 κατηγορίες, ανάλογα με τον πληθυσμό, οικονομικά χαρακτηριστικά και το νησιωτικό, ορεινό ή μη χαρακτήρα τους για τον καθορισμό αρμοδιοτήτων και την κατανομή της χρηματοδότησης εθνικών ή Ε.Ε. πόρων. Με βάση την κατηγορία που ανήκει κάθε δήμος (μητροπολιτικός, μεγάλος, μεσαίος κτλ) θα καθορίζεται το πλαίσιο αρμοδιοτήτων του, αλλά και της χρηματοδότησής του από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ). Έτσι προκύπτει ότι  ο καθένας θα διαπραγματεύεται ξεχωριστά με βάση την κατηγορία που ανήκει, τι θα πράξει  και πια πόσα θα πάρει (άρθρ. 2).

Σε Κοινότητες μετονομάζονται τα προηγούμενα τοπικά διαμερίσματα που υπήρχαν για δήμους άνω των 100.000 κατοίκων, ή όσα προήλθαν από εθελοντικές συνενώσεις δήμων, ή των νησιών με πάνω από 1.000 κατοίκους ή προϋπάρχοντα διαμερίσματα νησιών (άρθρο 4).

Οι κοινότητες άνω των 300 κατοίκων λειτουργούν με συμβούλια κοινότητας και κάτω από 300 μόνο με πρόεδρο κοινότητας. Ο αριθμός των συμβούλων της κοινότητας αυξάνεται από 3 σε 5 για 300-2.000 δημότες, από 5 σε 7 για 2.001-10.000 δημότες και μετά μένει ίδιος για τις επόμενες ομάδες αριθμού δημοτών (άρθρο 5).

Η θητεία των δημοτικών, κοινοτικών και περιφερειακών συμβουλίων επανέρχεται στα 4 χρόνια (από 5). Οι εκλογές διεξάγονται τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου και η θητεία ξεκινά την 1/1 του επόμενου έτους. Ειδικά όμως για τις επόμενες τοπικές εκλογές ο πρώτος γύρος τους θα γίνει στις 26/5/2019 μαζί με τις ευρωεκλογές. Αυτά τα νέα συμβούλια και οι τοπικές αρχές θα αναλάβουν την 1/9/2019 με θητεία μέχρι 31/12/23. (άρθρα 6 και 46)

Δικαίωμα υποψηφιότητας για δήμαρχος ή περιφερειάρχης έχει όποιος έχει συμπληρώσει το 21ο έτος ηλικίας, ενώ για δημοτικός ή κοινοτικός σύμβουλος ή πρόεδρος κοινότητας κάτω των 300 κατοίκων μπορεί με το 18ο έτος (άρθρο 10).

Δεν μπορεί να λάβει μέρος στις τοπικές εκλογές (περιφέρειας, δήμου, κοινότητας) μεμονωμένος υποψήφιος παρά μόνο συνδυασμοί (άρθρ. 14) και για να λάβει μέρος συνδυασμός στις εκλογές απαιτείται ο αριθμός των υποψηφίων συμβούλων στο ψηφοδέλτιο να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών. Σε κοινότητες μέχρι 300 κατοίκους που εκλέγουν μόνο πρόεδρο υπάρχει ενιαίο ψηφοδέλτιο για τους υποψήφιους προέδρους και δεν υπάρχει θέμα συνδυασμού.

Δεν είναι υποχρεωτικό για να λάβει μέρος συνδυασμός σε δημοτικές εκλογές να κατεβάσει ψηφοδέλτια και για τις κοινότητες.

Νέο εκλογικό σύστημα θεωρείται η απλή αναλογική. Προβλέπει την κατανομή των εδρών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου από την πρώτη Κυριακή με αυξημένο κατά μια μονάδα το μέτρο της διαίρεσης των εγκύρων με τον αριθμό των εδρών (άρθρο 27 παρ. 1). Πάλι προβλέπεται επαναληπτική ψηφοφορία τη δεύτερη Κυριακή μεταξύ των πρώτων, για εκλογή δημάρχου (αλλά όχι και μέρους των εδρών όπως μέχρι τώρα), δηλαδή αν κάποιος συνδυασμός δεν συγκεντρώσει την πλέον απόλυτη πλειοψηφία την πρώτη Κυριακή, για την ανάδειξη του δημάρχου ή περιφερειάρχη,  δήμαρχος θα μπορεί να εκλεγεί στη 2η Κυριακή αυτός που η παράταξή του στην 1η Κυριακή ήρθε δεύτερη. 

Υποχρεωτικά ορίζεται ότι ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου προέρχεται από την παράταξη του δημάρχου, ακόμα και αν αυτή ήρθε δεύτερη την πρώτη Κυριακή (άρθρο 71). Μοιράζει τις επόμενες θέσεις αντιπροέδρου και γραμματέα στη δεύτερη και την τρίτη παράταξη. Οι παρατάξεις ορίζεται ότι εκλέγουν για τις θέσεις που τους αναλογούν με μυστική ψηφοφορία τους εκπροσώπους τους στο προεδρείο. Όλοι έχουν 2ετή θητεία.

Στα άρθρα 80-90 καθορίζονται θέματα λειτουργίας των οργάνων των κοινοτήτων.

Στο άρθρο 84 καθορίζονται οι αρμοδιότητες για τα συμβούλια κοινότητας και τους προέδρους τους. Προτείνουν, γνωμοδοτούν και φροντίζουν καθαριότητα, αγροτικό οδικό δίκτυο, συντήρηση παιδικών χαρών, νεκροταφείου κλπ. Αποφασίζουν για την κατανομή του αναλογούντος στην κοινότητα ποσοστού των ΚΑΠ (κεντρικών αυτοτελών πόρων) που προορίζονται για επενδυτικές ανάγκες του δήμου, λαμβάνουν μέτρα για την αποκατάσταση βλαβών σε δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, οδοποιίας, γεγονός που τους προσδίδει κατ΄ αρχήν κάποιες αρμοδιότητες.

Τουλάχιστον μια φορά το χρόνο καλείται συνέλευση κατοίκων κοινότητας. Με ευθύνη του προέδρου για προτάσεις προς το δήμο για τοπική ανάπτυξη, παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, έργα κλπ. Σε κοινότητες άνω των 2000 κατοίκων, οι συνελεύσεις των κατοίκων μπορούν να γίνονται και ανά συνοικία, ενορία ή άλλη πρόσφορη υποδιαίρεση.

Με στοιχεία από το site www.narnet.gr