Πέτρες στους νεφρούς: τι μπορούμε να κάνουμε προληπτικά;

Του Βάιου Παπαδημητρίου, Ουρολόγου, Λαμία 

www.ourologos.eu

Σε έναν ασθενή που εμφάνισε επεισόδιο νεφρολιθίασης υπάρχει 10% πιθανότητα νέου επεισοδίου σε ένα έτος και 60% μετά από 7-10 έτη. Είναι επομένως πολύ σημαντικό να προσπαθήσετε να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα υποτροπής της νόσου. 

Αξίζει να θυμάστε ότι διαφορετικοί άνθρωποι σχηματίζουν διαφορετικά είδη λίθων . Εδώ κυρίως θα διαβάσετε συμβουλές που αφορούν κυρίως όλους όσους έχουν κάνει επεισόδιο λιθίασης. Από εκεί και πέρα, ανάλογα με τη σύσταση της πέτρας μπορούν να δοθούν επιπλέον συμβουλές. Γι’ αυτό θεωρείται πολύ σημαντική η χημική ανάλυση του λίθου και ο μεταβολικός έλεγχος με κάποιες ειδικές εξετάσεις ούρων και αίματος που θα σας συστήσει ο ουρολόγος σας. 

Αν ουρήσετε πέτρα και μπορέσετε να την κρατήσετε, μπορεί να γίνει ανάλυση σε ειδικό εργαστήριο και να μπορούμε να εξατομικεύσουμε τις συμβουλές! Σε ασθενείς με συχνά επεισόδια, νεαρή ηλικία και οικογενειακό ιστορικό λιθίασης θα χρειαστεί και περαιτέρω έλεγχος με ειδικές εξετάσεις (π.χ μέτρηση μίας ορμόνης που λέγεται παραθορμόνη, εξετάσεις ούρων κτλ). Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα www.ourologos.eu

Γενικές συμβουλές 

1) Λήψη υγρών 

Ίσως είναι η σημαντικότερη συμβουλή, ανεξαρτήτως της σύστασης της πέτρας. Είναι πολύ σπουδαίο να πίνετε αρκετό νερό, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες και αυτό να σας γίνει συνήθεια σε όλη σας τη ζωή! Πρέπει να πίνετε τόσο νερό ,ώστε να παράγετε περίπου 2 λίτρα ούρα την ημέρα. Ο τύπος των υγρών δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο (νερό, τσάι, χυμοί κτλ). Παρόλα αυτά, μεγάλες ποσότητες γάλατος και τσαγιού πρέπει να αποφεύγονται γιατί περιέχουν μεγάλη ποσότητα ασβεστίου και ενός συχνού συστατικού των πετρών που λέγεται οξαλικό. Είναι επίσης καλό να είστε καλά ενυδατωμένοι και κατά τη διάρκεια της νύχτας και να πίνετε υγρά πριν πέσετε στο κρεβάτι, για να μην γίνονται τα ούρα πυκνά. Το αλκοόλ, όταν λαμβάνεται με μέτρο, δεν δημιουργεί προβλήματα. 

2) Φυσική άσκηση 

Ασθενείς που είναι πιο ενεργητικοί έχουν μικρότερη πιθανότητα να υποτροπιάσουν. Οι παχύσαρκοι αντίθετα έχουν αυξημένες πιθανότητες, κυρίως λόγω των μεγάλων απωλειών ύδατος εξαιτίας του ιδρώτα. Η φυσική άσκηση και η απώλεια βάρους είναι σημαντικές συμβουλές στην πρόληψη της λιθίασης. 

3) Νάτριο 

Το νάτριο είναι συστατικό του αλατιού. Διατροφή πλούσια σε νάτριο μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα νατρίου και ασβεστίου στα ούρα και να προδιαθέσει στο σχηματισμό πέτρας. Για αυτό το λόγο είναι καλό να αποφεύγεται η μεγάλη κατανάλωση αλατιού (π.χ αποφυγή παστών, με μέτρο χρήση στο τραπέζι). 

4) Ασβέστιο 

Στο παρελθόν οι ουρολόγοι συμβούλευαν την πλήρη αποφυγή ασβεστίου και γάλακτος. Αυτό είναι κάτι που δεν αποδεικνύεται με νεότερες μελέτες . Μάλιστα η αποφυγή ασβεστίου μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες, κυρίως οστεοπόρωση αλλά και αύξηση της αποβολής οξαλικών στα ούρα με αύξηση του κινδύνου λιθίασης! Όταν κάποιος έχει υψηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα χρειάζεται περαιτέρω έλεγχο για την εξακρίβωση μίας κατάστασης που λέγεται υπερπαραθυρεοειδισμός και είναι μία ορμονική διαταραχή που απαιτεί θεραπεία. Εκτός και αν πάρετε διαφορετική συμβουλή από το γιατρό σας, θα πρέπει να λαμβάνετε με το φαγητό σας φυσιολογική ποσότητα ασβεστίου και επιτρέπεται η κατανάλωση γάλατος και τυριού. 

5) Πρωτεΐνες 

Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων πρωτεϊνών μπορεί να προδιαθέσει στο σχηματισμό πέτρας, αυξάνοντας το ασβέστιο και το ουρικό οξύ στα ούρα και κάνοντας τα ούρα πιο όξινα. Έτσι είναι καλό άνθρωποι με ιστορικό λιθίασης να μην λαμβάνουν μεγάλες ποσότητες ζωικών πρωτεϊνών, όπως κόκκινο κρέας και αυγά. 

Γενικά η συμβουλή μου είναι να λαμβάνετε περισσότερες φυτικές πρωτεΐνες γιατί κάνουν τα ούρα λιγότερο όξινα. 

6) Ίνες 

Οι ίνες γενικά ξέρουμε ότι κάνουν καλό στην υγεία μας! Ελαττώνουν την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο και ελαττώνουν συνεπώς την ποσότητα ασβεστίου στα ούρα. Τροφές πλούσιες σε ίνες είναι πολλά φρούτα και λαχανικά τα οποία συστήνονται.