Κατάρτιση συνδυασμών για την ανάδειξη των οργάνων της κοινότητας

Εγκύκλιος υπ’ αριθμ. 12 για τη διενέργεια των εκλογών της 26ης Μαΐου 2019 για την ανάδειξη ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ – ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Η ανάδειξη των οργάνων διοίκησης των κοινοτήτων, δηλ. των συμβουλίων κοινότητας πάνω από τριακόσιους (300) κατοίκους και των προέδρων κοινοτήτων έως και τριακόσιους (300) κατοίκους, διενεργείται σε ξεχωριστή κάλπη από αυτή για την ανάδειξη των αιρετών οργάνων διοίκησης των δήμων. 

Επομένως, ένας συνδυασμός υποψηφίων για το δήμο (υποψήφιος δήμαρχος και υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι) μπορεί να καταρτίζεται έγκυρα χωρίς να περιλαμβάνει υποψηφίους για οποιαδήποτε κοινότητα και, αντιστρόφως, ένας συνδυασμός υποψηφίων για μια κοινότητα (υποψήφιοι σύμβουλοι κοινότητας ή υποψήφιοι πρόεδροι κοινότητας έως και 300 κατοίκους) μπορεί να καταρτίζεται έγκυρα χωρίς να περιλαμβάνει υποψηφίους για το δήμο. 

Επισημαίνεται ότι δεν επιτρέπεται να κατατεθούν δηλώσεις κατάρτισης συνδυασμών με το ίδιο όνομα και έμβλημα σε περισσότερες της μιας κοινότητες του ίδιου δήμου. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται να κατατεθούν δηλώσεις κατάρτισης συνδυασμών με το ίδιο όνομα και έμβλημα σε περισσότερες της μιας κοινότητες με πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων του ίδιου δήμου, εφόσον αυτά ταυτίζονται με το όνομα και το έμβλημα συνδυασμού υποψηφίου δημάρχου και δημοτικών συμβούλων του ίδιου δήμου. 

Στην περίπτωση αυτή, η δήλωση κατάρτισης υποβάλλεται υποχρεωτικά και για όλους τους συνδυασμούς (για το δημοτικό συμβούλιο και τα συμβούλια των κοινοτήτων άνω των 300 κατοίκων) από τον υποψήφιο δήμαρχο (χωρίς να απαιτείται εξουσιοδότησή του από τους υποψήφιους συμβούλους κοινότητας άνω των 300 κατοίκων, καθώς στην υπεύθυνη δήλωση που επισυνάπτουν ως δικαιολογητικό για την ανακήρυξή τους, δηλώνουν ότι αποδέχονται την υποψηφιότητά τους), ενώ η ακύρωση του συνδυασμού σε μία ή περισσότερες κοινότητες δεν επιφέρει ακυρότητα ολόκληρου του συνδυασμού. 

Επισημαίνεται ότι ο πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας άνω των 300 κατοίκων εκλέγεται έμμεσα από τους συμβούλους της οικείας κοινότητας, μεταξύ του πρώτου συμβούλου σε σταυρούς προτίμησης των δύο πρώτων σε δύναμη συνδυασμών της κοινότητας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 79 του ν.3852/2010. 

Στην περίπτωση που συνδυασμός λάβει άνω του 50% σε μία κοινότητα (50% + 1 ψήφο), πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας εκλέγεται ο πρώτος σύμβουλος σε σταυρούς προτίμησης του συνδυασμού αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 40, παρ. 4 του ν.3852/2010. Επομένως, δεν διεξάγεται επαναληπτική ψηφοφορία (Β’ γύρος) στις εκλογές για τα συμβούλια των κοινοτήτων. 

Τέλος, σημειώνεται ότι δεν υφίσταται υποψηφιότητα για το αξίωμα του προέδρου του συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 κατοίκων, αλλά όλοι ο υποψήφιοι στις κοινότητες αυτές είναι υποψήφιοι σύμβουλοι της κοινότητας αυτής.

1. Υποψηφιότητες 

Η υποβολή υποψηφιότητας για το αξίωμα του συμβούλου κοινότητας με μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων γίνεται αποκλειστικά κατά συνδυασμούς. 

Υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται.  Επισημαίνεται ότι κάθε υποψήφιος έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα μόνο για ένα αξίωμα και να συμμετάσχει σ’ ένα μόνο συνδυασμό.

Για παράδειγμα, δεν μπορεί να είναι συγχρόνως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος και υποψήφιος σύμβουλος κοινότητας. Η εκλογή των προέδρων των κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό έως και τριακοσίων (300) κατοίκων γίνεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο, στο οποίο αναγράφονται όλοι οι μεμονωμένοι υποψήφιοι. 

2. Ανάδειξη συμβουλίων κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων 

Σε όλες τις κοινότητες των δήμων, εφόσον αυτές έχουν μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων, αναδεικνύονται συμβούλια κοινότητας. Όσον αφορά τον αριθμό των υποψηφίων συμβούλων, αυτός πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών του συμβουλίου της οικείας κοινότητας, όπως αυτός προσδιορίζεται από το άρθρο 8, παρ. 2 του ν.3852/2010, με δυνατότητα προσαύξησης έως και πενήντα τοις εκατό (50%). 

 Δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με το μισό της μονάδας και άνω. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, ο ελάχιστος και ο μέγιστος αριθμός των υποψηφίων συμβούλων κοινότητας κάθε συνδυασμού διαμορφώνεται ως ακολούθως:

Επισημαίνεται ότι είναι απαράδεκτη η δήλωση συνδυασμού, όταν αυτός περιλαμβάνει λιγότερους υποψηφίους από τα ελάχιστα όρια, όπως αυτά εκτέθηκαν παραπάνω.  

3. Ποσόστωση υποψηφίων από κάθε φύλο 

Κάθε συνδυασμός πρέπει να περιλαμβάνει στο ψηφοδέλτιό του υποψήφιους συμβούλους κοινότητας με πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων από κάθε φύλο (άνδρες- γυναίκες) σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 40% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του. 

Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην αμέσως επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το δεκαδικό μέρος του είναι τουλάχιστον ίσο με 0,5.

Υπογραμμίζεται ότι κρίσιμο χρονικό σημείο, κατά το οποίο κρίνεται το παραδεκτό της δήλωσης κατάρτισης συνδυασμού από την άποψη της συμμετοχής σε αυτόν του νόμιμου αριθμού υποψήφιων και των δύο (2) φύλων είναι το χρονικό σημείο ανακήρυξης του συνδυασμού αυτού από το αρμόδιο πολιτικό δικαστήριο. 

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που συνδυασμός υποψηφίου δημάρχου περιλαμβάνει και υποψηφίους σε κοινότητες, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 18Α, παρ. 7 του ν.3852/2010, η ποσόστωση των υποψηφίων στις κοινότητες από κάθε φύλουπολογίζεται για κάθε κοινότητα χωριστά, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην παρούσα παράγραφο, ώστε να είναι νόμιμος ο συνδυασμός στις εν λόγω κοινότητες.

Επισημαίνεται ότι τα διοικητικά δικαστήρια, όταν ελέγχουν παρεμπιπτόντως την πράξη ανακήρυξης συνδυασμού για το λόγο ότι ο συνδυασμός αυτός ανακηρύχθηκε κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 18, παρ. 4 του ν.3852/2010 περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, μικρότερο από το νόμιμο αριθμό γυναικών υποψήφιων δημοτικών συμβούλων, σε περίπτωση που διαπιστώσουν την ανωτέρω παράβαση, ακυρώνουν την προσβαλλόμενη πράξη χωρίς να απαιτείται να αποδειχθεί ότι η νομική αυτή πλημμέλεια «είναι δυνατόν να ασκήσει επιρροή στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα» κατά το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 259 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν.2717/1999, Α’ 97). 

Και τούτο διότι, υπό την αντίθετη εκδοχή, το εξαιρετικά δυσαπόδεικτο γεγονός της δυνατότητας επιρροής της νομικής αυτής πλημμέλειας στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα θα καθιστούσε απρόσφορο το θετικό μέτρο της ποσόστωσης υπέρ των δύο φύλων που θεσπίζει η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 18, παρ. 4 του ν.3852/2010, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 116, παρ. 2 του Συντάγματος, και εξαιρετικά δυσχερή την επίτευξη του επιδιωκόμενου συνταγματικού σκοπού της θεμελίωσης μιας πραγματικής ισότητας των δύο φύλων κατά την πρόσβαση στα αιρετά αξιώματα του δημοτικού και κοινοτικού συμβούλου.