Ε. Σκούφα Τέλος στο καθεστώς ανομίας και ανοχής αυθαίρετης δόμησης - Απαραίτητη για την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας, η προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος

Ε. Σκούφα: Τέλος στο καθεστώς ανομίας και ανοχής αυθαίρετης δόμησης - Απαραίτητη για την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας, η προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το νομοσχέδιο για το δομημένο περιβάλλον είναι ένα από τα  σημαντικότερα νομοσχέδια της τελευταίας περιόδου, το οποίο μαζί με το νόμο για το χωρικό σχεδιασμό, μπορούν πραγματικά να βάλουν τάξη σε ένα καθεστώς αυθαιρεσίας, ανομίας και ασυδοσίας, που επί δεκαετίες φτιάχτηκε και καλλιεργήθηκε στη χώρα.

Είναι ένα νομοσχέδιο που περιμέναμε εδώ και αρκετό καιρό προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την γραφειοκρατία, αλλά είναι και εξαιρετικά σημαντικό, τόσο για την ανακούφιση όσων βρίσκονται σε αδιέξοδο λόγω της αυθαίρετης δόμησης του παρελθόντος, όσο και για την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Και φυσικά της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Κυρίως συμβάλει στην καταπολέμηση μιας κύριας παθογένειας του παρελθόντος, της κατακερματισμένης και περιπτωσιολογικής δηλαδή αντιμετώπισης κρουσμάτων αυθαίρετης δόμησης. Είναι ένα νομοσχέδιο δηλαδή που στοχεύει στην ολιστική κι ενιαία αντιμετώπιση όλων των θεμάτων που σχετίζονται με αυτό, από εδώ και στο εξής.

Είναι ένα νομοσχέδιο επίσης που μέσω της απλοποίησης της διαδικασίας έκδοσης οικοδομικών αδειών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις κτισμάτων, πιστεύουμε ότι συμβάλει στη δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη, στην αειφορία.

Η λογική του νομοσχεδίου είναι πάρα πολύ απλή, εισάγοντας σημαντικές τομές. Ενδεικτικά αναφέρω:

Γίνεται διαχωρισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας από τον έλεγχο. Στόχος είναι να απλοποιηθεί το σύστημα, ενσωματώνοντας όλα τα ηλεκτρονικά μέσα, καθιστώντας την αδειοδότηση μια διαδικασία προσιτή και φιλική για το χρήστη.

Ταυτόχρονα, κι όσον αφορά τον έλεγχο, ενσωματώνει τους ελεγκτές του δομημένου περιβάλλοντος, προκειμένου να ελέγχουν την διαδικασία υλοποίησης εκτός γραφειοκρατίας μεταφέροντας τον έλεγχο στο περιφερειακό επίπεδο.

Ιδρύονται Παρατηρητήρια, τα οποία θα συγκροτηθούν σε περιφερειακό επίπεδο προκειμένου να σχεδιάζουμε και να λειτουργούμε συγκροτημένα, καθώς ο μηχανισμός αυτός, θα επιτηρεί όλες τις εξελίξεις, τις αποκλίσεις και τις αλλαγές στο δομημένο περιβάλλον της χώρας.

Το ΥΠΕΝ διατηρεί αυτό που επιβάλλεται συνταγματικά, τη διακριτική αποφασιστική αρμοδιότητα σε ένα κεντρικό επίπεδο προκειμένου να μπορεί να παρεμβαίνει στις διαδικασίες αυτές. Για το σκοπό αυτό, συστήνεται στο υπουργείο ειδική Διεύθυνση «Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος και Εφαρμογής Χωρικού Σχεδιασμού».  

Δημιουργείται Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Όλοι φανταζόμαστε ότι δεν είναι μακριά η εποχή που όπως έχουμε τις 3,4 βασικές ηλεκτρονικές ταυτότητες με τα φορολογικά, το ασφαλιστικό μας, το κτηματολόγιο κλπ, θα φτάσουμε και στο επιθυμητό αποτέλεσμα να υπάρχει η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου.

Όπως γνωρίζετε, αλλά εσπευσμένα ίσως κρύβετε, δεν ζητείται άμεσα η Ηλεκτρονική Ταυτότητα από όλο το απόθεμα της χώρας. Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα αφορά σε πρώτη φάση τα νέα και τα δημόσια κτήρια και η Ηλεκτρονική Ταυτότητα θα πρέπει, επίσης, να υπάρχει προκειμένου να ολοκληρώνεται η διαδικασία μεταβίβασης. Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα κτιρίου περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που αφορούν στην ορθή εκτέλεση και κατασκευή του κτιρίου, την ασφάλεια και συντήρησή του, καθώς και την καταπολέμηση των πολεοδομικών αυθαιρεσιών και των υπερβάσεων δόμησής του. Διότι πιστεύουμε ότι ευνομούμενη πολιτεία, είναι η πολιτεία στην οποία οι κανόνες δικαίου πρέπει να εφαρμόζονται και στο δομημένο περιβάλλον, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο, τόσο το δημόσιο όσο και το ιδιωτικό συμφέρον.

Εισάγεται διαδικασία προέγκρισης, που είναι υποχρεωτική ειδικά για τα μεγάλα κτίρια άνω των 3.000 τ.μ., όταν προβλέπεται η έκδοση οικοδομικής αδείας από άλλες υπηρεσίες πλην της Υπηρεσίας Δόμησης και σε έργα ιδιαίτερης περιβαλλοντικής και οικιστικής σημασίας.

Ο μηχανισμός αυτός δημιουργεί ισχυρότερη ασφάλεια δικαίου ειδικά όσον αφορά τις μεγάλες επενδύσεις ή τα μεγάλα κτίρια, ακριβώς διότι δια του μηχανισμού αυτού αποφεύγεται η διαδικασία σύνθετων μελετών και μεγάλου κόστους, εφόσον υπάρχουν ερωτηματικά οποιασδήποτε μορφής:  αν προσκρούει ή δεν προσκρούει δηλαδή ένα υπό κατασκευή έργο στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο.

Όσον αφορά τις οικοδομικές άδειες, το ότι παρέχεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής τους υποβολής, το ότι απαριθμείται μια σειρά απλών εργασιών, για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, είναι επίσης πολύ σημαντικό.

Αρκετοί πολίτες μπορούν πλέον να αποφεύγουν γραφειοκρατικές διαδικασίες, αλλά και οι ίδιες οι υπηρεσίες αποφορτίζονται από αυτές. Συντομεύεται κατά συνέπεια ο χρόνος έκδοσης οικοδομικής άδειας και νομίζω ότι θα το πετύχουμε αυτό, οι χρόνοι που καταγράφουμε μέσα να υλοποιούνται κιόλας. 

Οι άδειες εργασιών μικρής κλίμακας επίσης, εκδίδονται αυτόματα με την ηλεκτρονική υποβολή. Είναι απολύτως σημαντικό αυτό, το ότι ο πολίτης δεν μπαίνει καθόλου στη διαδικασία έκδοσης αδειών για τις συγκεκριμένες εργασίες.

Παράλληλα, για πρώτη φορά ξεχωρίζουμε τις απλές παραβάσεις από τα αυθαίρετα κτίρια. Μέχρι τώρα ήταν όλα μαζί.

Πολύ θετικές είναι και οι διατάξεις για τη δραστική μείωση του κόστους τακτοποίησης από 40% έως 60%, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει και στο 75%.

Είναι πολύ θετικές, δεδομένων των οικονομικών αδυναμιών που λόγω της κρίσης αντιμετωπίζουν σχεδόν όλοι οι Έλληνες σήμερα, και ειδικά οι μειώσεις του άρθρου 103 που αναφέρονται σε ειδικές ομάδες πληθυσμών, όπως είναι: Τα Άτομα με Αναπηρία, παλιννοστούντες, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, μακροχρόνια άνεργοι και δικαιούχοι επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης.

Παράλληλα είναι πολύ σημαντικό ότι αυξάνεται σε 100 δόσεις (από 60) ο αριθμός δόσεων του ενιαίου ειδικού προστίμου (ΑΡΘΡΟ 101), καθώς και ότι παρέχεται έκπτωση 20% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής αυτού, ή 10% σε περίπτωση καταβολής ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού ποσού του προστίμου, έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της ημερομηνίας υπαγωγής.

Το παρόν νομοσχέδιο όμως, δημιουργεί και δρακόντεια οικονομικά αντικίνητρα για την αυθαίρετη δόμηση.

Έγινε μια παρατήρηση γιατί ο νόμος σταματάει στο 2011 όπως οι προηγούμενοι νόμοι. Όντως τα πρόστιμα που εισάγουμε στον νέο κύκλο αυθαιρέτων είναι πάρα πολύ αυστηρά. Εάν το Παρατηρητήριο διαπιστώσει ένα αυθαίρετο και στείλει τη βεβαίωση στην εφορία, δημιουργείται ισχυρό κίνητρο να το κατεδαφίσει μόνος του ο αυθαιρεσιούχος για να αποφύγει το πρόστιμο και είναι παράλληλα ένα ισχυρό μήνυμα να μην αποτολμήσει κανείς, από τούσδε και εφεξής, να ενσωματώσει κατασκευές, επιλέγοντας την αυθαίρετη διαδικασία.

Δεν γίνεται άλλο να καταστρέφουμε αυτή τη χώρα. Πρέπει τα σχέδια πόλης να επεκταθούν, αυτό είναι το βασικό. Πρέπει, λοιπόν, να δώσουμε ένα σήμα στους πολίτες ότι σύντομα θα έχουν τα εργαλεία, τα δεδομένα: εδώ χτίζεις, εδώ δεν χτίζεις και θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ αυστηροί με όλους εκείνους που αυθαιρετούν σε αρχαιολογικούς χώρους, σε ρέματα και σε δασικές περιοχές.

Προς όφελος όλων μας, προς όφελος της περιφερειακής ανάπτυξης, προς όφελος της ανάπτυξης όλης της χώρας.

Σας ευχαριστώ

Δείτε εδώ, το βίντεο της ομιλίας